Điểu thú nhân vật hý họa

Điểu thú nhân vật hý họa (鳥獣人物戯画- Chōjū jinbutsu giga) hay gọi tắt là "điểu thú hý họa" (Chōjū giga) là tên một bộ tranh cuộn được chỉ định là quốc bảo Nhật Bản ở chùa Kōzan-ji (Cao Sơn tự) thuộc quận Ukyō, Kyōto. Bộ tranh gồm 4 cuộn: giáp, ất, bính, đinh với nội dung phản ánh về thế sự đương thời thông qua các loài động vật và nhân vật được vẽ theo lối hý họa. Đặc biệt là cuộn giáp vẽ thỏ, ếch và khỉ được nhân hóa rất nổi tiếng. Một phần của bộ tranh vận dụng thủ pháp giống với lối vẽ truyện tranh (Manga) hiện đại nên nó còn được gọi là bộ Manga cổ nhất Nhật Bản.Về thời gian thành lập thì giữa các cuộn không có mối liên hệ rõ ràng, mà phong cách vẽ, bút tích cũng khác nhau và được cho là xuất hiện trong khoảng thời gian từ thế kỷ 12~thế kỷ 13 (cuối thời Heian - đầu thời Kamakura) với nhiều tác giả, khi lưu truyền ở Kōzan-ji thì được tập hợp thành điểu thú nhân vật hý họa.Cũng có thuyết cho rằng tác giả chính là vị Tăng Chánh nổi tiếng với hý họa là sư Toba Sōjō Kakuyū, nhưng hoàn toàn không có tư liệu nào nhắc đến việc này và vì niên đại thành lập và tác giả khác nhau nên chỉ nghi ngờ rằng Tăng Chánh Toba Sōjō cũng chỉ là một trong những người chấp bút. Có lẽ tác giả là một vị tăng lữ vô danh nào đó trong lịch sử đã mượn các loài động vật để thể hiện sự u uất của mình với thế sự, đôi khi lại là cách nhìn châm biếm trào phúng.Hiện tại, các cuộn giáp và bính được bảo quản ở viện bảo tàng quốc lập Tōkyō, còn cuộn ất và đinh thì bảo quản ở viện bảo tàng quốc lập Kyōto.